Όχι δεν θα γράψω ένα επιστημονικό άρθρο για τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος, δεν θα γράψω για αριθμούς και στατιστικά ανθρώπων που πεθαίνουν ή αρρωσταίνουν από το κάπνισμα. Θα σας πω απλά ότι είναι η 2^η αιτία θανάτου παγκοσμίως !!!

Θα μου πείτε τι σχέση έχουμε εμείς δηλ. οι Έλληνες με τον υπόλοιπο κόσμο.. «Καμία»! Εμείς είμαστε διαφορετικοί, εμείς δεν πεθαίνουμε, εμείς δεν αρρωσταίνουμε, είμαστε άτρωτοι και παντοδύναμοι ! Δεν μας σκιάζει φοβέρα καμιά ! Γι’ αυτό και καπνίζουμε..παντού..ή σχεδόν παντού..

Γι’ αυτό λοιπόν θέλω να σας μιλήσω, για το «παντού»…

Όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχει νόμος που έχει ψηφιστεί εδώ και 2-3 χρόνια που απαγορεύει το κάπνισμα στους δημόσιους χώρους (υπηρεσίες, καταστήματα υγιειονομικού ενδιαφέροντος ή κοινώς καφετερίες, μπαρ, εστιατόρια). Όλοι οι «παρεπιδημούντες εν  Ιερουσαλήμ» γνωρίζουμε ότι ο Νόμος αυτός μετά από 1-2 μήνες εφαρμογής του, είναι ανεφάρμοστος. Απέτυχε παταγωδώς !!! Πόσα χρήματα ξοδεύτηκαν για διαφημίσεις, τηλεοπτικά σποτ, κτλ.;; Δεν ξέρω, αλλά φαντάζομαι ΠΟΛΛΑ. Αποτέλεσμα; ΜΗΔΕΝ (0).

Ήρθε και η οικονομική κρίση, ο κόσμος μαζεύτηκε, τα μαγαζιά πως θα δουλέψουν; Αυτοί που βγαίνουν έξω για να πιούν καφέ και ποτό δεν είναι οι μη καπνιστές, αλλά οι καπνιστές..   

Καταστήματα που προσπάθησαν να το εφαρμόσουν, στο τέλος «λύγισαν», όταν είδαν ότι οι συνάδελφοι τους δεν το τηρούσαν και οι πελάτες τους «αυτομολούσαν»..

Ναι, έχουμε ένα κράτος που ψηφίζει νόμους που δεν είναι σε θέση, δεν είναι ικανό να τους εφαρμόσει. Συμπεριφέρεται αναξιόπιστα. Αν το κράτος ήταν ένας γονιός που θέτει κανόνες και απειλεί, ότι θα τιμωρήσει τα παιδιά του, αν δεν τους τηρήσουν, αλλά στο τέλος δεν επιβάλει καμιά συνέπεια, όταν αυτοί παραβιάζονται, πόσο σοβαρά θα τον έπαιρναν αυτόν το γονιό τα παιδιά του;

Έχουμε να κάνουμε λοιπόν με έναν αναξιόπιστο «γονιό», που κάνει ό,τι του «καπνίσει»… Το ερώτημα για μένα είναι, όχι τι κάνει ή δεν κάνει το κράτος, αλλά τι κάνουμε ή δεν κάνουμε εμείς;

Ποιος θα αρρωστήσει ή θα πεθάνει αν καπνίζει ένα άτομο, το κράτος; Όχι, ίσα – ίσα χαίρεται όταν εισπράττει φόρους, άσχετα αν μετά πληρώνει τα πολλαπλάσια για φάρμακα, χημειοθεραπείες, ασφάλειες και άλλα..

Ποιος θα χάσει πρώτα αν πεθάνει ένα άτομο. Το κράτος ή κυρίως η οικογένεια και η τοπική κοινωνία στην οποία ζούσε και δραστηριοποιούνταν;

Ποιος θα χάσει την παρέα και την συντροφιά του; Το κράτος ή ο καθένας από μας;

Και για να πάω σε πιο πεζά.. Τίνος ρούχα και μαλλιά (αν έχει) μυρίζουν τσιγαρίλα, όταν επιστρέφει το βράδυ από την νυχτερινή του έξοδο;

Ποιανού μάτια τσούζουν από την καπνίλα; Ποιανού πνευμόνια εισπνέουν την καπνίλα;

Γιατί τα γράφω αυτά; Αυτό που θέλω να πω, ότι είναι πρωτίστως δική μας ευθύνη, του καθενός από μας και της κάθε τοπικής κοινωνίας να προστατεύσει τον εαυτό του και τα μέλη της. Δεν γίνεται μπροστά στο βραχυπρόθεσμο κέρδος να παραβλέπουμε τις μακροπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες.

Με ενοχλεί που άσχετα με την τήρηση του Νόμου ή όχι, οι καπνιστές αδιαφορούν παντελώς για τον συνάνθρωπο τους, για τον συμπολίτη τους, για τον φίλο τους, για τον συνπότη τους, που είναι αναγκασμένος να εισπνέει τον καπνό του. «Αν σ’ ενοχλεί ο καπνός, μην βγαίνεις έξω, κάτσε σπίτι», μου είπε κάποτε ένας πάνω σε μια συζήτηση διερεύνησης του επιπέδου ενσυναίσθησης του. Καταλάβατε… πόση ενσυναίσθηση είχε..

Δεκάρα δεν δίνει τις πιο πολλές φορές ο καπνιστής. Αυτό που τον ενδιαφέρει είναι να ικανοποιήσει, την επιθυμία του, το πάθος του, δεν αντέχει να περιμένει, δεν αντέχει την ματαίωση, τον ενοχλεί να ξεβολευτεί και να βγει έξω.. Μια άκρως εγωιστική συμπεριφορά, χωρίς ίχνος ενσυναίσθησης. «Είμαστε περισσότεροι, συμμορφωθείτε!» λένε οι καπνιστές.

Όταν δεν εφαρμόζεται ο νόμος τότε λειτουργεί ο νόμος του ισχυροτέρου. Αν θέλουμε τέτοιες κοινωνίες με όρους ζούγκλας να τις χαιρόμαστε.. Εκνευρίζομαι με τους καπνιστές που αδιαφορούν αν στο διπλανό τραπέζι κάθονται / τρώνε μικρά παιδιά ή γυναίκες όχι ενδιαφέρουσες αλλά «σε ενδιαφέρουσα κατάσταση»..

Μπορεί να έχουν γίνει βήματα προόδου και πριν από όχι πολλά χρόνια το κάπνισμα επιτρεπόταν μέσα στα λεωφορεία, τρένα, στις υπηρεσίες, κτλ. Αυτό τελείωσε. Έχουμε όμως ακόμα δρόμο μπροστά μας. Ντρέπομαι, όταν στην Τουρκία, στην Κωνσταντινούπολη δεν καπνίζει κανένας μέσα σε μαγαζιά, όταν οι γείτονες μας που τους θεωρούμε πολιτιστικά «κατώτερους» από εμάς, έχουν καταφέρει περισσότερα από εμάς.

Γίνεται σαφές πόση μεγάλη αξία έχει η ύπαρξη και η τήρηση του νόμου. Η ύπαρξη ενός πλαισίου. Όταν υπάρχει αυτό, οι περισσότεροι συμμορφώνονται.. όταν δεν υπάρχει ο καθένας κάνει το δικό του.. Φανατικοί καπνιστές όταν πάνε στο εξωτερικό για βόλτα δεν καπνίζουν, όπου θέλουν, αλλά συμμορφώνονται γιατί υπάρχει το πλαίσιο, ο Νόμος.

Εδώ πρέπει να το φτιάξουμε εμείς γιατί το κράτος μας έχει με πιο σοβαρά ζητήματα να ασχοληθεί… Αν θέλετε λοιπόν να αναλάβουμε τις ευθύνες μας και να προστατεύσουμε την υγεία την δική μας και των παιδιών μας, ελάτε να συμμαχήσουμε και να συμφωνήσουμε σε κάτι, έστω και στο ελάχιστο δυνατόν. Καπνιστές και μη. Μαγαζάτορες και Πελάτες. Για αρχή είναι καλά..

Το λιγότερο που προτείνω είναι να υπάρξει μια καλή διάθεση από τους καταστηματάρχες, αν είναι δυνατόν απ’ όλους, να συμβάλουν στον περιορισμό του φαινομένου όχι με την απαγόρευση αλλά με την συνύπαρξη. Ας ορίσει το κάθε μαγαζί ένα δίωρο την ημέρα για τους μη καπνιστές. Χρειάζεται να καλλιεργήσουμε την νοοτροπία του σεβασμού στην διαφορετικότητα και της συνύπαρξης… 

Όσοι συμφωνούν και ενδιαφέρονται, ας πάρουν τηλέφωνο στο Κέντρο Πρόληψης 23810 51174 και να δηλώσουν την διάθεση τους να συμμετέχουν στη κίνηση αυτή με σλόγκαν «δικαίωμα στον καθαρό αέρα»..

Λάζαρος Σιάντσης

Κλινικός Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής

Επιστημονικά υπεύθυνος Κέντρου Πρόληψης Ν. Πέλλας «Όραμα»